بوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه، مشهور به ابن بابویه قمی، فقیه، محدث، مفسر، حافظ قرآن و رجال شناس معروف شیعی در حدود 306هـ .ق در خاندانی اهل علم و فقاهت در قم متولد شد. ابتدا نزد پدرش، ابوالحسن که فقیه و محدث والایی بود، به فراگیری علوم مقدماتی دینی پرداخت. همچنین از محمد بن حسن بن ولید و محمد بن علی ماجیلویه و احمد بن علی بن ابراهیم قمی و عده ای دیگر، فقه و حدیث آموخت. سپس سفرهای متعددی کرد و در ری، نیشابور، مشهد، بلخ، بخارا، مدینه،کوفه، همدان و بغداد نزد عالمان، استادان و حدیث شناسان بزرگ عصر خود به تحصیل پرداخت و از سرآمدان عصر خود شد. در بغداد، توجه دانشمندان آن دیار را به سوی خود معطوف کرد. او در طول حیات خویش شاگردان برجسته‌ای چون شیخ مفید، حسن بن محمد قمی، علم الهدی سید مرتضی، هارون بن موسی تلعکبری و حسین بن عبیدالله غضائری را پرورش داد. در اواخر عمر در شهر ری ساکن شد و در 381هـ .ق در همانجا درگذشت.

نجاشی از یکصدو هشتاد کتاب او نام می‌برد. از آثار متعدد او می‌توان به «من لا یحضره الفقیه»، «مدینةالعلم» (10جلد)، «الامالی» معروف به «مجالس»، «خصال عیون اخبارالرضا»، «الاعتقادات»، «الخصال»، «اثبات الخلافة»، «فضائل الشیعة»، «علل الشرایع»، «دعائم الاسلام»، «ثواب الاعمال»، «معانی الاخبار»، «اثباتالوصیة»، «التوحید»، «صفات الشیعة» و «نصوص الائمة» اشاره کرد.